4 Ocak 2007 Perşembe

HIP-HOP Nasıl Doğdu ve Türk Hip-hop tarihi

Her konuda oldugu gibi hiphop konusunda da bir çok ortaya çikis ve devam sebebi söylenilmekte.Kimleri Almanya'da baslayan estetik bir kültür kimileri Amerika'daki isyan kimileri ise Brezilya'daki Capoera adli dövüs sanatindan ayrilan bir bölüm oldugunu söylemekte.Gerçek su ki hiphop ; funk , soul , jazz gibi müziklerin etkisiyle ortaya çikan bir kültür bir yasam biçimidir. Özellikle James Brown, Sly Stone, Parliament Funkadelic, Isaac Hayes ve Last Poets' in yaptiklari sonradan Hiphop' u çok etkiledi. Bu soundlara baska türlerin (Reggae, Latin, Rock, Elektro) karismasiyla, bir getto kültürü olan Hiphop dogdu. Hiphop' un en büyük öncüsü Kool Herc sayilir. Jamaica' dan gelen Kool Herc, Dj kültürünü ilk kez New York' a getirdi. Herc, kurdugu Sound System' de ilk kez baska parçalarin break beatlerini kullanmaya basladi. Bu dönemlerde 70' li yillarin moda müzigi olan diskonun getirdigi bir bikkinlik vardi. O zamanin büyük öncüleri Afrika Bambaata ve Grand Master Flash çaldiklari müziklerde ritmi durdurmadan geçis teknigini yarattilar. . Ilk piyasa hiti, "Sugar Hill Gang' ten Rapper's Delight" 1979' da çikti. Bu hitin yaratilmasinda en büyük etken Sugar Hill Recordings' in sahibi Silvia Robinso' dur. Aslinda ekip diskolarda kapi bekçiligi yapiyordu. Müzik ise Chic' in hit parçasi olan 'Good Times' tan alinmis samplelarla olusturulmustu. Isin iç yüzü daha ilginçti çünkü sözlerin bir kismi Grand Master Caz' dan alinmaydi. 1981' de Grand Master Flash' den ilk baba hit 'The Message' piyasaya çikti. Parçayi old skool rapper Melle Mel söylüyordu. Sözlerin içerigi ise getto yasamina baskaldiriydi. Bu parçanin çikmasindan önce Afrika Bambaata' nin kurdugu Zulu Nation yavas yavas sesini duyurmaya baslamisti. Pozitif bir çete olan Zulu Nation, Bronx' tan çikip tüm New York' a yayildi. B-Boy' lar ise New York metrosunun vagonlarina graffitiler yapmaya basladilar. Dönemi en meshur graffiticilerinden Rammelzee, Futura 2000, Fab 5 Freddy bile müzik yapiyorlardi. Bu dönemden sonra megahit 'Planet Rock' çikti. Bu single 1981' den beri basilip satilmaktadir. Bu parçada Afrika Bambaata melodi olarak Kraftwerk' in Trans Europa Express' ini kullaniyordu. 1983 yilinda gösterime giren Wild Style adli kültür hiphop filmi, Graffiti ve Break Dance' i dünyaya tanitti. Gençler arasinda Break Dance bir salgin gibi yayildi. Bütün dünya Break Dance sayesinde Rap dinlemeye basladi.Daha sonrasinda da graffiti de modifiye edilmis harflerle sokak duvarlarinda kendini gösterdi.

HIP-HOP'UN FELSEFESI
1970'lerin sonlarinda kapitalizmin ve beyaz irkçiliginin tekrar hortlamasinin üstüne bir de 'üfürükçü ekonomik' planin uygulanmasi eklenince, issizlik, açlik, yokluk, evsizlik bir uçtan diger uca bir anda yayildi; ve buna en çok da gettolara mahkum edilen siyahlar maruz kaldi. Gettolar ise buna karsi, kendilerinin gözü, dili,kulagi olan bir büyük silahi, bir büyük karsi-kültürü yaratti Amerika'da:hiphopi. Hiphop, onlarin sorunlari dile getiren, haykiran; adaletsizlige karsi tepkilerini dile getiren bir isyan kültürüydü. Islevi: varolan kokusmus düzene karsi siyahlari toparlamak, biliçlendirmek, ayaga kaldirmak; ve bu yolla özgür-esit bir dünya kurmakti. Iste; gökyüzünde aradigimiz yanit kendiliginden geldi kucagimiza! Hiphop'i bos verici poptan, kaderci arabeskten ayiran ve degerli kilan yönü iste bu: her türlü adilige tepki veren, ortadan kaldirmaya ve yerine alternatiflerini kurmaya çalisan bir dünya görüsü olmasi. Ne vardir bu alternatif (underground) dünyada: baris, özgürlük, esitlik, üretkenlik, paylasim, dogaya ve çevreye saygi, dürüstlük, tutarlilik ve seyirci kalmamak. Hiphop'i hiphop yapan; yüce kilan yegane cevher iste bu! Hiphop evrensel idealinden,felsefesinden uzaklasmamaliydi. Dününden utanç duymadan umutla bakmaliydi yarina. Bu nedenle yillardir 'hiphop'a omuz verisimiz; çapulcu isbirlikçilere rest çekisimiz!

RAP
Sordugun kisiye ve hangi jenerasyondan olduguna bagli olarak "RAP" terimi farkli anlamlara bürünür. Bir noktada rap her söylenene muhalefet olan bir insanin sizi oyuna getirmek, inandirmak için mazeretler uydurma çabasidir. 70' li yillarda rap, sizi ikna etmek kullanilan sözcüklerdir. Bu, özellikle de bir kadindan cinsel çikarlar elde etmeye çalilsan genç bir erkegin uyguladigi yönteme verilen isimdi. Günümüzde ise rap, müzigin temposuna uyarlanarak söylenen kafiyeli ve igneleyici sözlerdir. Hiphop kültürünün içindeki baslica dört elementden biridir. Ve diger elementler DJ'lik, Break Dance ve Grafiti, Hiphop'i yeterince yaygin hale getiremedigi için rap yillar boyunca degisim geçirmistir. Rap sözcügü daima bu aktiviteyi açiklamak için kullanilmamistir. Müzigin temposuna uygun olarak kafiyeli sözler söylemek Mc' lik olarak adlandirildi. Rap terimi '79 yilinda kesfedilen iki kayit sayesinde hiphopla özdeslesmis gibi görünüyordu. Bunlardan ilki King Tim III (Personality Jock)' tu, ki bu sarki hiphop' in bilinen ilk kaydi olarak tarihe geçti. Bu eser Brooklyn asilli Fatback Band tarafindan ortaya konmustur. Sarkinin DJ Hollywood gibi taninmis klüp Dj'leri ve Jocko Henderson, Jack The Rapper ve Daddy O gibi Black Radio dj'lerinin kafiye ve ritm stillerinden ilham alinarak yapildigi söyleniyor.ikincisi ise Sugar Gang Hill' in Rappers Delight' i idi. Aslinda Sugar Gang Hill' in nasil "Rap" terimi ile bagdastigindan pek emin degilim. Bazilari bunun yeni fenomen tarafindan medyaya yapilan bir gönderme oldugunu
söyledi. Digerleri ise "RAP" teriminin öncü jenerasyonlardaki "sözcük ustalari" ile 70'li yillarin genç hiphopçilari arasindaki benzerlikleri gören kitle tarafindan türetildigini söylerler. Temel olarak Rappers Delight sarkisi ile, Black çalisani H.Rap Brown' dan ödünç alinmis, çok iyi bilinen bir deyimi yaratmis oldu. 1969' da "Die Nigger Die" baslikli bir kitap yayinladi. Kitabin konusu, onun Siyah Amerika' ya üzüntü veren haksizliklari çözmeye yönelik azimkar ve bir o kadar da saldirgan yaklasimlariydi. Kitabi sayesinde rap ismini nasil buldugunu da açiklamis oldu. Lousiana' daki çocukluk dönemlerinde insanlarin "The Dozens" adindaki bir oyun oynadiklarini anlatti. Oyunun amaci rakibini sözcükleri
kullanarak tamamiyle saf disi birakmakti......

BREAKDANCE
Dünyada 'Break Dance'in dogusuna dair birden fazla öykü dolasmakta ortalikta. Afrika Bambaata'nin Newyork'da sokak kavgalarina son vermek, gençler arasinda çikan sorunlara barisçil bir çözüm bulmak amaciyla break dance'i ortaya çikardigini söyleyenlere karsilik, Los Angeles'dan Sugarpop'un bu dansi ortaya ilk kez çikardigini söyleyenlerde bulunuyor. Ortaya çikis sekli nasil olursa olsun, break dans'in en büyük özelliginin, onun fizige, çeviklige ve akrobasiye dayanan bir sokak dansi olarak, rakiplerin ayni anda karsi karsiya gelerek tüm hünerlerini kapisma yoluyla ortaya koyarak çikabilecek kavgalara son vermesi oldugunu rahatlikla söyleyebiliriz.Bugün, birkaç yil gibi çok kisa bir süre içinde Türkiye'nin dört bir yaninda çalismalarini sürdüren pek çok grubunun ortaya çikmasi, hiphop kültürünün en temel unsurlarindan biri olan break dance'inin önlenemez yükselisini açikça göstermektedir. Üstelik, özelikle Avrupa'da resmen devlet
eliyle desteklenmesine karsin, ülkemizde devletin kolluk kuvvetlerinden, radikal siyasi akimlarin alt temsilcilerine, nihayetinde egitimsiz halkin genelinin tüm engellemelerine ragmen break dance, gençler arasinda büyük bir hizla yayilarak yurdun dört bir yaninda mahallelere kadar girmistir. Bu
yayilmada, elden ele dolasan video kasetleri, hiphop partileri, break dance'in estetik görünümü ve en önemlisi de gençlerin pek çok temel ihtiyacini karsiliyor olmasi çok etkili olmustur.
Break dance araciligiyla günümüz gençligi pek çok temel ihtiyaçlarini karsilamaktadir: bulundugu baskici çevreden kopup yeni bir arkadas grubuna üye olma, kendisini gelistirme, ifade etme, çevresine kabul ettirme, ve biriken enerjilerini bu güç, çeviklik gerektiren bu sportif dans araciligiyla açiga çikarma....
Buna karsilik, daha çok alt ve orta sinifa mensup ailelerin çocuklari olan breaker'lari bekleyen pek çok temel sorun bulunmaktadir. Bu temel sorunlardan biri, çalisabilecekleri yeterli alanlarin bulunmamasi.
Avrupa'da ve Amerika'da toplumun sosyal ve kültürel gelismisligi nedeniyle, gençlerin çalisabilmeleri için pek çok kurumlarin kurulmasina, sosyal,kültürel ve sportif alanlarin açilmasina karsilik, Türkiye'de
çalisabilecekleri kapali bir alani bulunmayan ve bu nedenle disarida, sokak ortalarinda çalismak zorunda kalan gençlerin mekan sorunu çözülmesi gereken en temel sorunlardan biridir. Belki de en büyük temel sorunlardan biride, Türk toplumunun kendilerine karsi gösterdikleri yogun baski ve dislamislik. Temel bir sorun olan mekan sorunu, yaz kis demeden disarilarda bulunabilecek
iyi veya kötü alanlarla kendileri için çözülebilecek bir sorun olmasina karsin, ailelerinin ve toplumun kendilerine karsi gösterdigi baski, siddet ve asagilanma önlerinde bir duvar gibi duran daha büyük bir sorundur. Bu sorun asildiginda ise, break dance'in bir sel gibi akmasini durdurabilecek hiçbir güç kalmayacaktir önünde.

TÜRK HIPHOP
Türk hiphop'in sözlerinde isledigi konular, genel olarak günlük hayatta karsilastigimiz sorunlarin tümü olmasina karsin, temelde islenen iki tema bulunmakta: yasanilan dislanmisliga ve çekilen yoksulluga öfke. Buna karsin en çok islenen konular arasinda (diger pek çok temel sorunu kavrayamadiklari için) uyusturucuya, sokak çocuklarina, sosyeteye, medya ve çevre kirliligine karsi yazilan neredeyse tüm sözler ise sadece topluma sirin görünmek için yazilip çizilen samimiyetten uzak karalamalardir gerçekte. Bu konularda sarki sözleri yazan çogunun, günlük yasaminda bu sorunlarin çözümü için somut adimlari atmamasi; dahasi, kendilerinin de bu sorunlarin temel üreticileri arasinda bulunmalari bu gerçegi açikça ortaya koymaktadir. Ele aldigimiz konular, sahip oldugumuz bilinç ve kültürü gösterir. Her birinin ailesinde, okulunda, isyerinde, toplumsal yasamin her alaninda karsilastigi 'yas bölücülügü' konusunu, yine ayni sekilde özgürlügümüzün önünde en büyük engel olarak duran muhafazakarligi, emegin sömürüsünü saglayan sermaye düzenini, savaslarin, yokluklarin asil kaynagi o lan 'biz be digerleri' bölücülügünü sözlerinde elestirmemelerinin temel nedeni de, bu gibi konulara tam hakim olamamalarindan kaynaklaniyor. Bütün bunlara karsin, ucuz sekilde gangsterlik taslamak 'en büyük benim; asarim, keserim, biçerim' edebiyati yaparak –farkinda olmadan varolan 'yok edici sistem'in konumuna düsüp- ahkam kesmek alternatif bir durus sergileyemedigimiz için bizlere hiçbir sey kazandirmayacaktir.

Hiç yorum yok: